ماجرای گیر کردن یک بیمار در دستگاه ام‌آرآی براثر قطع برق | تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی برای تامین برق، گازوئیل آزاد می‌خرند

همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: قطعی‌های مکرر برق که از چند سال گذشته در سراسر کشور آغاز شده و تابستان‌ها به اوج خود می‌رسد، صنعت کشور و مراکز درمانی که مغز و قلب توسعه یک کشور هستند را نشانه گرفته است.

نوسانات و قطعی‌های هرروزه برق که در برخی مناطق ۲ تا ۳ بار در روز تکرار می‌شود، نه تنها به لوازم برقی خانگی آسیب می‌زند، بلکه میزان تولید کارگاه‌های کوچک و کارخانه های بزرگ را با مشکلاتی مواجه کرده و در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها نیز موجب اسیب دیدن دستگاه‌های پزشکی می‌شود.

در حال حاضر اکثر بیمارستان‌های کشور دارای ژنراتور برق هستند و خیلی از تجهیزات پزشکی نیز به منبع تغذیه UPS متصل‌اند تا در صورت قطعی برق، خدمات‌رسانی به بیماران در بخش‌های مختلف دچار مشکل نشود، اما کارشناسان می‌گویندحتی UPS هم از آسیب‌های قطعی مکرر برق در امان نمی‌ماند.

صدماتی که قطعی مکرر برق به بار می‌آورد

محمدرضا کمپانی، نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی ایران در گفتگو با همشهری‌آنلاین درباره تاثیر نوسانات برق روی کارکرد و سلامت تجهیزات پزشکی توضیح می‌دهد: الان اکثر بیمارستان‌ها برای دستگاه‌های خیلی حساس خود مجهز به UPS و نیز دارای ژنراتور برق هستند اما قطعی‌های مکرر برق نمی‌تواند UPS را هم در امان نگه دارد و درنتیجه دستگاه‌ها صدمه می‌بینند.

UPS ها معمولا آنلاین هستند و بعد از رفتن برق، یک قطعی کوچک چند ثانیه‌ای پیش می‌آید و بعد جریان دوباره برقرار می‌شود. کمپانی می‌گوید: البته مهم این است که موقعی که برق قطع می‌شود و مجددا جریان پیدا می‌کند، از آن حد ولتاژیِ معمول بالاتر نباشد. وگرنه همان می‌تواند برای دستگاه آسیب‌زا باشد.

نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی ایران می‌گوید: دستگاه‌های پزشکی نیمه‌سنگین عمدتا دارای باتری هستند و اگر برق قطع شود، اینها بدون هیچ مشکلی تا دو ساعت کار می‌کنند. البته این موضوع بستگی به عمر باتری و عمر دستگاه دارد. مثلا دستگاه‌های ونتیلاتور (تنفسی)، مانیتور قلب، دستگاه بیهوشی خودشان باتری دارند ولی قطع و وصل مکرر برق می‌تواند به اینها هم صدمه بزند. به خصوص اگر بیمارستان‌ها برای این دستگاه‌ها از محافظ استفاده نکنند.

خرید گازوئیل از بازار آزاد برای تامین برق شرکت‌ها!

مشکلات قطعی برق تنها به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی محدود نمی‌شود. تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی نیز در کشور از این موضوع آسیب‌های زیادی می‌بینند. آسیب‌هایی که درنهایت دود آن به چشم همه ازجمله مردم می‌رود.

نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی ایران در این خصوص توضیح می‌دهد: الان شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی که عمدتا در شهرک‌های صنعتی فعالند، گاهی ۲ روز متوالی برق ندارند. اینها مجبورند گازوئیل را لیتری ۱۲ هزار تومان از بازار آزاد بخرند تا بتوانند ژنراتور را روشن نگه دارند و برق مورد نیاز خود را تامین کنند. ژنراتور هم ارزان نیست و خیلی از شرکت‌های تولیدی یا کارگاه‌های کوچک ژنراتور ندارند و وقتی برق نیست، کارشان می‌خوابد.

کمپانی ادامه می‌دهد: تولیدکننده زمانی که نتواند به موقع تولید کند، نمی‌تواند قراردادهایی که با دولت بسته را هم را به موقع تحویل دهد و در نتیجه تجهیز بیمارستان‌ها عقب می‌افتد.

او ادامه می‌دهد: تولید قطعات و ملزومات یکبارمصرف پزشکی به برق متکی هستند و با ماشین‌آلات سنگین تولید می‌شوند و قطعی‌های مکرر برق باعث می‌شود که با کاهش تولید مواجه ‌شویم. کاهش تولید هم تامین مراکز درمانی را به مشکل می‌اندازد و بعد هم افزایش قیمت تمام‌شده را خواهیم داشت. یعنی قطعی برق یک سر دراز دارد.

نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی ایران می‌گوید: قطعی برق برای یکی دو هفته مشکلی ایجاد نمی‌کند اما وقتی ۳ ماه تابستان و زمستان و ... مرتبا برق می‌رود، قطعا صنعت کشور ازجمله صنعت تولید تجهیزات پزشکی صدمه می‌بیند.

بیشتر بخوانید؛

• عارف: رشد اقتصادی ۸ درصدی با قطعی برق نمی شود | روزانه هفت تا هشت ساعت قطع برق داریم

• راز قطع برق پراکنده چیست؟ | آخرین وضعیت تولید و مصرف برق در کشور را ببینید

• خطر قطع برق بیخ گوش ایرانیان | آخرین وضعیت مصرف برق را ببینید

هزینه تعمیر دستگاه‌های پزشکیِ خارجی بالا است

اما آیا قطعی‌های مکرر برق که موجب آسیب دیدن تجهیزات پزشکی می‌شود، تعمیرات آنها را با مشکلی مواجه نمی‌کند؟ کمپانی در این زمینه می‌گوید: با توجه به این که برخی دستگاه‌های پزشکی تولید داخل هستند، مشکلی برای تعمیر آنها نداریم. اما یک سری دستگاه‌ها وارداتی و قدیمی هستند و ۱۰ تا ۲۰ سال کار کرده‌اند و هزینه تعمیر آنها قاعدتا بالا است. اینها ممکن است از خط مصرف خارج شوند و همین به مراکز درمانی صدمه بزند.

نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی ایران می‌گوید: الان سرورهای موجود در شرکت‌های بزرگ که مغز دستگاه است و ارتباطات داخلی و اطلاعات و ... را انجام می‌دهد و سامانه‌ها را پوشش می‌دهد، به دلیل قطعی‌های برق در معرض خطرند. یعنی صدمات خیلی پیچیده و عمیق است و منحصر به چند دستگاه بیمارستانی نیست.

پاسخ به یک شوخی توییتری

قطعی‌های مکرر برق در کشور کار را به جایی رسانده که خیلی از کاربران توییتر دست به انتشار شوخی‌هایی می‌زنند که موجب نگرانی سایر کاربران شده است. شوخی‌هایی از این دست که برق یک مرکز درمانی قطع شده و بیمار در دستگاه ام‌آرآی گیر کرده است.

رامین فلاح، رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی ایران در گفتگو با همشهری‌آنلاین در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است قطعی برق، یک دستگاه پزشکی را از کار بیندازد و بیمار را به دردسر بیندازد، می‌گوید: هر دستگاهی احتمال دارد که خراب شود اما این اتفاق براثر قطعی برق رخ نمی‌دهد. مثلا دستگاهی مثل ام‌آرآی ممکن است به دلایلی از کار بیفتد اما دگمه‌ای دارد که در چنین مواقعی فرد متصدی، آن دگمه را می‌زند و دستگاه ریلیز (آزاد) می‌شود. مگر این که بیمار به اشتباه یک وسیله فلزی همراه خود داشته باشد و با آن وارد اتاق ام‌آرآی شود. در این شرایط چون دستگاه ام‌آرآی مگنت خیلی قوی دارد، بیمار را با خود داخل تونل می‌کشاند و بیمار آن داخل گیر می‌کند.

فلاح می‌گوید: با همه تاکیدها درباره حساسیت دستگاه ام‌آرآی نسبت به فلز، گاهی پیش آمده که مثلا بیمار را با کپسول اکسیژن به اتاق ام‌آرآی منتقل می‌کنند و دستگاه، بیمار و کپسول اکسیژن را با هم داخل تونل می‌کشاند. البته این اتفاقات بسیار نادر است و تا حالا خطر جانی نداشته و بیشتر مشکلات اساسی برای دستگاه ایجاد می‌کند. اما این که قطعی برق باعث شود فرد داخل دستگاه ام‌آرآی گیر کند، یک حرف غیرعلمی است و چنین اتفاقی اصلا رخ نمی‌دهد. اما خب دستگاه‌های پزشکی از قطعی برق صدمه می‌بینند.

تعمیر بعضی دستگاه‌ها زمان‌بر است

رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی ایران با اشاره به این موضوع مهم که در سال‌های اخیر، میزان خرابی دستگاه‌های پزشکی در کشور به دلیل قطعی‌های برق بسیار زیاد شده، می‌گوید: وقتی دفعات قطعی برق زیاد می‌شود، UPSها نمی‌کشند و مشکل ایجاد می‌شود. UPS هم یک قطعه است و می‌تواند خراب ‌شود. UPS را گذاشته‌اند برای زمانی که اگر احیانا برق رفت، از آن استفاده شود. اما الان دیگر کار از "احیانا" گذشته و قطعی‌های برق دائمی شده و به زمستان هم کشیده شده و دیگر از UPS هم کاری برنمی‌آید. UPS که نمی‌تواند کار ژنراتور برق را انجام بدهد.

فلاح می‌گوید: هر دستگاهی که به UPS وصل نباشد، آسیب می‌بیند. مراکز درمانی معمولا برای دستگاه‌های گران UPS دارند. مثلا دستگاه‌های ام‌آرآی، آنژیوگرافی و سی‌تی‌اسکن چون گران‌قیمت هستند، به UPS وصل‌اند اما بعضی بیمارستان‌ها برای دستگاه‌هاشان UPS ندارند. این قطعه هم بسته به این که دستگاه چه شدت جریانی را می‌کشد، قیمتش متفاوت است. مثلا UPS دستگاه ام‌آرآی ۷۰۰ – ۸۰۰ میلیون تومان است.

رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی ایران با بیان این که هر دستگاهی که ورودی الکتریکی و بورد دارد، از نوسانات برق آسیب می‌بیند، می‌گوید: حتی تلویزیون که دستگاه پیچیده‌ای ندارد، به خاطر نوسانات برق آسیب می‌بیند. چه برسد به دستگاه‌های پزشکی. تعمیر بعضی از این دستگاه‌ها هم هزینه‌بر است. درضمن واردات بعضی قطعه‌ها برای تعمیر دستگاه‌های گران‌قیمت به دلیل تحریم‌ها خیلی زمان‌بر است. بنابراین فقط مساله پول نیست. مساله زمان و امکان هم است.